sahibinden.com “Otomobil Piyasası Görünümü” raporu: Otomobil talebi artarken, reel fiyatlardaki düşüş devam ediyor!

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) tarafından sahibinden.com’daki ilan verileri temel alınarak hazırlanan Otomobil Piyasası Görünümü raporuna göre, Mart ayında ikinci el otomobile olan talep hem geçen yılın aynı ayına hem de bir önceki aya kıyasla artarken, reel fiyatlardaki düşüş eğilimi devam etti.

Mart ayı verileri incelenerek hazırlanan rapora göre, otomobil talep endeksinin geçen yılın aynı ayına göre yüzde 5,3 ve bir önceki aya göre de yüzde 11,8 oranında daha yüksek olduğu gözlemleniyor. Otomobil piyasasındaki canlılık göstergesi olarak izlenen “satılan otomobil sayısının satılık ilan sayısına oranı” Mart’ta önceki aya kıyasla 1,4 puan artarak yüzde 21,3 seviyesine yükseldi. Bu artış, hem ilan sayısındaki yüzde 5,5’lik hem de satılan otomobil sayısındaki yüzde 13,1’lik artıştan kaynaklandı.

Ek olarak, otomobil piyasasında bir diğer canlılık ölçütü olarak kullanılan satılık otomobil ilanlarının ne kadar süre yayında kaldıklarını gösteren “kapatılan ilan yaşı” ise bir önceki aya kıyasla 0,4 gün artarak 21,3 gün oldu.

Reel satış fiyatları düşmeye devam ediyor

Enflasyondan arındırıldığında otomobil ortalama reel satış fiyatı 21 aydır düşüş gösteriyor (Şekil 1-üst panel). Mart ayında reel fiyat endeksi Şubat ayına kıyasla yüzde 2,1 azalarak 147,2 oldu. Reel fiyatlardaki yıllık değişim de hâlâ negatif olarak gözüküyor (Şekil 1-alt panel). 2023 Mayıs’ta yüzde 48’e ulaşan değişim oranı, takip eden aylarda sürekli azalarak 2024 Haziran’da yüzde -41,4’e kadar geriledi. Bu tarihten sonra reel fiyatlardaki yıllık düşüş oranı azalmaya başlayarak Mart ayında yüzde -19,9 oldu.

Şekil 1: Ortalama otomobil reel fiyatı (2020 Ocak=100) (Üst panel), ortalama otomobil reel fiyatının yıllık değişimi (%) (Alt panel)

Kaynak: sahibinden.com, Betam

Ortalama otomobil fiyatında ılımlı artış sürüyor

Ortalama otomobil fiyatlarının bir önceki aya kıyasla bir miktar yükseldiğini görüyoruz (Şekil 2). Şubat’ta 947 bin 152 TL olan ortalama otomobil fiyatı Mart’ta 950 bin 515 TL oldu (Şekil 2 -üst panel). Ortalama otomobil fiyatı bir önceki yıla kıyasla ise yüzde 10,6 arttı (Şekil 2- alt panel).

Şekil 2: Ortalama otomobil fiyatı (TL) (Üst panel), ortalama fiyatının yıllık değişimi (%) (Alt panel)

Kaynak: sahibinden.com, Betam

Otomobil talebi yeniden artışta

2024 Kasım’dan itibaren düşüş eğiliminde olan otomobil talebi, Mart ayında yeniden yükselişe geçti. Otomobil talep endeksi, Şubat ayına kıyasla yüzde 11,8 arttı. Bir önceki yılın aynı ayına kıyasla ise talep endeksi yüzde 5,3 daha yüksek seviyeye ulaştı (Şekil 3).

Şekil 3: Talep göstergesi (2020 Ocak=100)

Kaynak: sahibinden.com, Betam

Hem otomobil arzı hem satılan otomobil sayısı arttı

Satılık ilanlarının ne kadarının satıldığını gösteren oran, satılan otomobil sayısının satılık ilan sayısına bölünmesi ile hesaplanıyor. (Şekil 4 üst panel) Bu oran, satılan otomobil sayısının ilan sayısından daha hızlı artması sonucu yükseliyor ve bu durum piyasanın canlanmakta olduğunu gösteriyor. Ancak ilan sayısındaki azalma, otomobil satış sayısındaki azalmadan daha yavaş gerçekleşirse de oran artıyor. Bu durum ise piyasada canlığın azalmakta olduğuna işaret ediyor. Mart ayında bir önceki aya kıyasla satılık otomobil ilan sayısı yüzde 5,5 artarak 949 bin 629’dan 1 milyon 2 bin 329’a yükseldi. Satılan otomobil sayısı ise yüzde 13,1 artarak 188 bin 599’dan 213 bin 363’e çıktı. Satılan otomobil sayısının satılık ilan sayısına oranı 1,4 puan artarak yüzde 21,3 oldu.

Şekil 4: Satılan otomobil sayısının satılık otomobil ilan sayısına oranı (%) (Üst panel), satılan ve satılık otomobil sayısı (Alt panel)